Over sinaasappels & vliegers - Reisverslag uit Brasilia, Brazilië van Rogier & Marieke Toes & van den Pol - WaarBenJij.nu Over sinaasappels & vliegers - Reisverslag uit Brasilia, Brazilië van Rogier & Marieke Toes & van den Pol - WaarBenJij.nu

Over sinaasappels & vliegers

Door: Rogier

Blijf op de hoogte en volg Rogier & Marieke

17 Augustus 2009 | Brazilië, Brasilia

Het is zondagmorgen. Een fel zonnetje schijnt, maar veel achter de wolken. Af en toe breekt hij door en maakt dat je direct met je ogen moet knijpen. Maar zonder de zon en dan de wind erbij maakt het bijna Hollands weer, zoals de hele week al eigenlijk. Veel bewolking, wind en weinig zon. Met genoegen kijk ik dan weer elke morgen naar de kleding van de kinderen die het busje in stappen. Met een fleecetrui en dikke wanten aan, en mutsen op stappen ze in en zoeken ze een plekje. ,,Nossa Deus! Frio!’’ bibbert en klaagt de bus en ze nemen niet eens te tijd om te ruziën over de zitplek. ,,Koud? Onder nul, dat is koud!’’, lach ik. Geef mij maar elke dag wind en een waterig zonnetje, tenminste wel als ik moet werken. In het dorp vertelt de klok, die ook de functie van thermometer heeft, dat het 16 graden is.

In het dorp zet ik de kinderen af op twee verschillende plekken. Beide een ‘escolar particular’, bijles of extra les. Hoe het schoolsysteem precies in elkaar zit is mij nog niet duidelijk. In de praktijk wordt een deel ’s morgens vroeg, heel vroeg, opgehaald en daarvan komt een deel tussen de middag weer thuis om vervolgens de middag vrij te zijn. Het andere gedeelte blijft tot vier uur op school. De schoolbus die de kinderen tussen de middag weer op de sitio brengt wordt vervolgens gevuld met het overige gedeelte kinderen, die de middag naar school gaan. Op de alleroudste na, die zijn de hele dag thuis en gaan van 19u tot 22.30u naar school. Maar het bibberende stel in de morgen gaat dus naar bijles. Het komt niet zelden voor dat kinderen geen of weinig school hebben gehad en conform hun leeftijd een behoorlijke achterstand hebben. Zo zat er laatst een jongetje van ongeveer 10 bij Marieke een kleurplaat met rekensommetje te maken. Op de manier van 7-3=4, en 4 staat voor rood. Dus kleur rood dat vakje, uiteindelijk heeft iedereen dezelfde kleurplaat. Met enige teleurstelling heeft hij het opgegeven, de sommen waren te moeilijk. Dus dan maar inkleuren naar eigen inzicht, ook goed.

Vaak rijdt er ’s morgens nog een Social Mãe mee, die samen met een kind of twee naar de logopedist of psychologe gaat. De Social Mãe is vrij vertaald de sociale moeder, oftewel pleegmoeder. De 6 huisjes op het terrein hebben allen een moeder, en worden bewoond door ongeveer 8 kinderen. De mensen werken 21 dagen aaneengesloten en zijn dan 5 dagen vrij. Naast de betaalde moeder, waarvan er één een vader is, komen ook de echtgenoten regelmatig langs waardoor er een echte huiselijke sfeer heerst.

Maargoed, zondagmorgen dus. Steeds meer vliegers klimmen richting de hemel op de Sitio. De felgekleurde stukken crêpepapier worden door sommige moeiteloos de lucht in getrokken, tot grote hoogte om daar op de wind te blijven drijven. Maar ook zonder een zuchtje wind wordt er succesvol gevliegerd. Met grote behendigheid laten de kinderen het vliegertouw vieren, trekken ze het aan, laten ze het vieren; rennen ze een stukje de heuvel af of gooien ze het de lucht in en trekken op het juistje moment op de juistje plaats. Op een mooie blauwe dag is het geweldig om te zien. Overal, van achter elk huisje en overal op de heuvel staan de lijnen gespannen en zweven de kleuren door de lucht. Soms gewoon om daar te zweven, soms ook in een gevecht. Klimmen, sluipen en vervolgens proberen boven een ander te komen. Snel trekken en klimmen, nog sneller laten zakken en met een goed getimede duik de draad van een ander doorsnijden. Een ellendig stukje papier dwarrelt dan stuurloos naar beneden, einde vlieger. Andere hebben als hobby om de vlieger op elke gewenste plaats te laten vallen. Loop je vanaf de eetzaal de heuvel op, kan er plotseling een vlieger op je hoofd vallen en is er tegelijkertijd gelach te horen vanachter een huisje. Als je de draad van de vlieger volgt, kom je erachter dat het gelacht verband heeft met de vlieger en jijzelf het lijdend voorwerp bent. De eucalyptusbomen, electriciteits- en waslijnen op het hele terrein hebben sporen van vergane vliegers. Vastgelopen touwen, gescheurd crêpepapier en trieste staarten versieren het terrein. Gelukkig is een vlieger zelfs voor de kinderen niet duur. Voor nog geen real kopen ze de vliegers bij elke bar in het dorp, die ze in eindeloze voorraden lijken te hebben. Want heel Brazilië vliegert.

Zondagmorgen, daar was ik gebleven. We zijn nu een kleine maand in Brazilië, maar de leefstijl van de Braziliaan aannemen is nog niet helemaal gelukt. Gisterenavond voor het slapen een snel rekensommetje gemaakt hoeveel tijd ik nodig zou hebben om vanmorgen goed op tijd te zijn voor de ritjes naar de zondagschool. Vijf minuten extra blijven liggen ingecalculeerd, daarna douchen en aankleden, snel een slok koffie (‘sem azucar’, waarvan de Braziliaan gruwelt, zoals alles zonder suiker) en zo mooi op tijd om 8.45 de eerste keer de bus te vullen. En aldus ging het. Tijdens het douchen nog even in de stress omdat ik was vergeten de koffie vast aan te drukken, en ik zo misschien wel zonder koffie de weg op zou moeten. Gelukkig kwam ik er, nog een beetje nat door het vluchtig afdrogen, achter dat Marieke ook al op was en zo lief was om voor mij de koffie aan te zetten. Aankleden, sloot koffie de maag in en ik was klaar om te gaan. Opende het hekje van onze veranda, loop de trap af en zie tot mijn verbazing dat het hele terrein nog lijkt te slapen. Dichte luiken, gesloten deuren en lege paden. ,,Ik ben iets te laat, dus misschien dachten ze wel dat ik vandaag een echte vrije dag zou houden en zijn ze gaan lopen’’, denk ik nog. Ik loop naar de bus, loop op de terugweg een kind tegen het lijf. Ze gaan niet allemaal naar zondagsschool, dus dat kan prima. Ik vraag hem of hij denkt dat de kinderen zijn gaan lopen, of misschien niet gaan. Goed, een lang verhaal kort maken moet ook kunnen. Uiteindelijk was de eerste buslading ver over 9en gevuld en kwam ik terug voor de tweede rit terwijl de kinderen nog hun boterham aten, hun haren kamden en in alle rust de heuvel af kuierden na mijn getoeter. Wie er gelijk heeft, zonder daar overigens over te praten maar toch, laat ik in het midden. Wel weet ik dat ik volgende week later mijn bed uit ga, mijn rug helemaal afdroog en op mijn gemak de koffie drink. Tudo tranquilo.

De rest van de morgen is gelukkig wel zo ontspannen. Na het afzetten van de kinderen rustig langs de bakker gereden voor vier verse broodjes. Geen kwaad woord over deze man trouwens. In een moment van nood kan je hier wel koffie zonder suiker krijgen. Wel zet hij nog steevast een kopje met lepel en daarnaast de suikerpot voor me neer, zoals bij iedereen. ,,De lepel mag je houden’’, maar dat blijft iets ongeloofijks. Hier drink je alleen koffie zonder suiker als je een kater hebt, werd mij verteld. Na de bakker rijd ik langs de groenteboer. Mijn bidon laat ik volpersen met verse sinaasappels voor een bedrag waarvoor een Nederlandse groenteboer de sinaasappel niet eens wil oppakken. Terwijl de beste vrouw voor mij aan het persen is, vullen andere mensen in de winkel een blauw plastic mandje met de vruchten en groenten naar keuze. De man die naast mij staat, graait stiekem in de mand met kruidnagels en laat de handvol in zijn borstzak glijden en kijkt vervolgens alsof er niks gebeurd is. Maar ik heb het gezien, zal het niet vertellen en zijn nette zondagse kapsel zal het ook niet verklappen.

Eenmaal thuis een tafel met verse broodjes, een bidon vol vitamen en Marieke heeft een eitje precies 5 minuten gekookt. Prima dus. Lijkt wel zondagmorgen in Dirksland. Mijn maag zit echter nog vol van gisteren, wat een dag was die gevuld werd door maar een bezigheid: eten. Voor Almoçar, de lunch en belangrijkste maaltijd in Brazilië, waren we uitgenodigd bij Ronnie. Ronnie woont eigenlijk in het dorp, maar is meer te vinden aan de voet van Sitio Shalom. Daar heeft hij een geweldige groententuin, kippen voor eieren en kippen voor slacht, wat koeien en een mooie vijver vol vis. Hij is de tuinman, de boer, van de Sitio. Twee keer per week gaat Marieke met een groepje kinderen stront scheppen of kippen verplaatsen. Zijn broer Celso is de vaste aannemer van REMER. Beide nog echte plattelanders. Veel en hard werken, weten wat de natuur je kan geven en dat allemaal gebruiken voor bouw of eten en je vrouw is praktisch. Natuurlijk hoef je het niet overal mee eens te zijn, maar het zijn geweldige mensen en erg leuk om met ze om te gaan. Ronnie jaagt nog wekelijks de hele nacht en Celso is in het weekend dominee in de kerk die wij tot nu toe bezoeken. Maargoed, Almoçar. Eergisten hebben we daar al enkele kippen uit eigen schuur mogen proeven, ambachtelijk bereidt door oma op een knapperend haardvuurtje. Natuurlijk met rijst en bonen, zoals we hier ook elke normale doordeweekse dag eten in de eetzaal. Gelukkig ook geweldige groente uit eigen tuin. Gisteren dus weer, voor Tilapiafilet uit eigen vijver. Wederom op het haardvuurtje bereidt en wederom heerlijk. We spreken af dat ik binnenkort een keer meega jagen, lijkt me wel wat voor een keer. Ook legt hij ons uit waar we apen kunnen vinden, dus daar ga ik zo naar opzoek. Na bedankt te hebben voor de maaltijd springen we in de bus om naar Juiz de Fora te rijden, we zijn uitgenodigd voor een Churrasco; een Braziliaanse barbeque. De hele middag en begin van de avond werden er grote lappen koe, varken en dikke stukken worst boven een kolenvuurtje gegaard. De beste Braziliaanse koeien werden verorberd, koeien uit het vlakke Mato Grosso, waar de beesten niet zulke spieren ontwikkelen als hier, in het heuvelachtige Minas Gerais. Zoals ons wordt verteld. En het lijkt te kloppen, tenminste de koeien smaken heerlijk. De grote, malse en sappige stukken worden eenmaal gaar in reepjes gesneden om zo samen de stukken op te eten. Zo duurt een barbeque uren en uren, en komen er geen bordjes maar alleen één snijplank en een mes aan te pas. Daarbij natuurlijk rijst, wel een salade en ook de nodige Skolls, Braziliaans bier. Als het schemerig wordt rond 18u komt er een gitaar bij en mag ik elk engelstalig stukje zingen. Rond een uur of 20 besluiten wij naar huis te gaan rijden, want dat is nog wel anderhalf uur. Tot groot verdriet van de alle andere aanwezigen, we krijgen verscheidene slaapplaatsen aangeboden, maar dat doen we wel een andere keer. Andere positieve punten zijn de gemaakte plannen om met een deel van de aanwezigen een weekendje wat mooie plekken in Brazilië te bezoeken, het aanbod om wanneer we willen een huis te gebruiken in Ibitapoca en de beloofde LandRover trip. Kortom, een Churrasco is goed voor netwerken. Marieke brengt mij en de Vwbus thuis, door allereerst het drukke Juiz de Fora en daarna over de donkere Braziliaanse wegen. Nog een bakje thee om het vele vlees te verwerken, en de nacht in.

En nu is het nog steeds zondagmorgen. Ik ga zo even wandelen, Marieke blijft nog even in de hangmat liggen en doet vanmiddag de Salle de Jogos nog even open. De speelhal met tafeltennistafel, voetbaltafel en pooltafel. En...een metalen kast die door ons, met name Marieke, opnieuw is ingericht. Alle kleurplaten, knutselmaterialen, spelletjes, constructiemateriaal, poppen en autootjes zijn op een oerdegelijke Hollandse wijze uitgezocht en schitterend gestructureerd. Toen de kast voor eerst openging, gingen alle gezichtjes spontaan glimmen. Marieke heeft deze week met veel succes twee keer per dag een activiteit gedaan. Elk huisje had hier een schema van gehad (tabel met tijden, wat is dat?). Zo was de zaal dagelijks open, en konden ze of vrij spelen of knutselen. Het papiermaché was geen succes, dat vonden ze te vies. Het maken van de spaarpot echter weer wel, en het bakken van de koekjes was een regelrechte hit. Daarnaast sporten we ’s avonds twee keer per week met wie wil, en heeft Marieke overdag nog wat sportactiviteiten met ze gedaan. Ook leuk om te vermelden dat we met geld van jullie al verschillende dingen hebben aangeschaft. We hebben verf gekocht, kwasten, soort duplo en nog wat van dergelijke dingen.

De zondagmorgen is al bijna voorbij, en dus vind ik dat het tijd wordt om echt te stoppen. Ik had nog veel meer willen vertellen, maar dat komt dan wel weer een volgende keer. De usb-stick gaat de computer in, ik loop naar beneden en knal het in het kantoortje op internet. Dan trek ik de wandelpatta’s aan en ga opzoek naar apen.

Ik wens u allen een prima zondag en eveneens een goede week. In het bijzonder onze collega´s die deze week misschien wat gaan inrichten of een vergadering hebben, succes!

Groeten uit Pequeri!
Marieke en Rogier

ps: Internet werkte niet, dus een dag vertraagd. Wel te melden dat de apen niet gevonden zijn en we deze week samen met Ronnie ´er even naartoe lopen´, er vandaag een vlieger naast mijn hangmat landde en ik verven meer dan zat ben.

  • 17 Augustus 2009 - 21:20

    Bernadine:

    Hej rogier en Marieke!
    Gaaf verhaal en coole picture!
    Ik blijf jullie volgen en jullie vertellen zo levendig dat ik er graag bij had willen zijn, maar jullie laten me goed proeven van jullie ervaringen zodat de sfeer bijna de huiskamer in wordt gezogen.

    liefs

  • 18 Augustus 2009 - 01:07

    Marco:

    Hoi Rogier en Marieke,

    Mooie verhalen weer. Even een reactie op de vraag van Marieke om inspiratie voor sport- en spelactiviteiten met weinig materialen: ik heb er zelf ook heel wat moeten verzinnen toen ik als vrijwilliger in Angola werkte. Mail maar op marco@helpmijleven.org als je nog niet genoeg tips van anderen hebt gehad...

    Groetjes
    Marco

  • 18 Augustus 2009 - 07:24

    Nees Achterberg-Toes:

    Op mijn gemak jullie belevenissen gelezen. Erg leuk, maar ook ontroerend. Ik blijf jullie volgen. Groeten (tante) Nees.

  • 18 Augustus 2009 - 07:30

    Greet:

    Hoi Rogier en Marieke,

    Weet je zeker dat je in Brazilië bent, Rogier, en dat je nieuw toch in Afghanistan loopt te vliegeren? Het leek wel of ik een boek las.

    En natuurlijk structuur in die kast hé!!!!
    Jong geleerd, is oud gedaan.

    xxx mama

  • 18 Augustus 2009 - 08:06

    Oma Schipper:

    Rogier,leuk dat vliegeren dat deden wij vroeger op het stoppelland,als het koren er af was,Opa wilde je pas al een mailtje sturen hoe je een vlieger moest maken ,maar we dachten dat je touw zou hebben ,al dat vlees eten dat paste je wel ,je dacht zeker dat je bij Greet zat te kip eten. eet Marieke ook wel wat? of zijn vrouwen daar niet van waarde .je kunt altijd nog schrijver worden ,als ze je in Barneveld niet meer nodig hebben ,knap hoor .Hartelijke Groeten Oma.

  • 18 Augustus 2009 - 09:05

    Adolfsen:

    Wat een mooie verhalen steeds om ons een indruk te geven van jullie totaal andere leefwereld dan die van ons...
    Wat kunnen jullie die kinderen toch op veel verschillende manieren helpen en er (zo te lezen) ook zo van genieten, fantastisch! Ga zo door!

    Groetjes Anneke

  • 18 Augustus 2009 - 09:12

    Annie:

    Wat een geweldig verslag weer!! En leuk dat er weer een aantal foto's bij zitten!!

    Klinkt goed allemaal!! Ga zo door :-)!!

  • 18 Augustus 2009 - 16:15

    Liesbeth:

    Wij weer terug van vakantie en door jullie verhalen en mail weer helemaal bij.
    Moest ook aan "de vliegeraar "denken toen ik het las, hopelijk zijn de gevolgen niet hetzelfde.
    geweldig om op deze manier mee te genieten.
    Succes en liefs. mama

  • 18 Augustus 2009 - 16:54

    Siem En Ria:

    Hallo Marieke en Rogier,

    bedankt voor jullie verslag. In gedachte waren wij weer terug op de Sitio en hebben alles mee beleefd! Dus ook lekker meegegeten van de Churrasco, witte rijst en zwarte bonen, (hihihi). Marieke en Rogier nog heel veel plezier gewenst met de kinderen, Ronnie en Celso en de rest van de Sitio. Iedereen de lieve groeten en voor jullie vai com Deus!!
    Oja, jullie succes gewenst bij het vinden van de brulapen en succes met jagen!!

    Siem en Ria

  • 18 Augustus 2009 - 18:23

    Elza:

    Haaaaiii

    Wat een geweldig verhaal weer! En wat een leuke foto's. Daar zou ik er wel meer van willen zien. Krijg ik ook een beetje een beeld bij de verhalen.
    Ik vind het super om jullie verhalen te lezen en zal dat ook zeker blijven doen. En tja mariek...ik had niet anders verwacht...de structuur in de kast en een tabel met tijden! haha...die zullen we nog gaan missen op school.

    Veel geluk en alle goeds nog voor de dingen en belevenissen die jullie nog mee gaan maken

    Liefs Elza

  • 18 Augustus 2009 - 19:26

    Albert:

    Hé verwanten,

    ook al ben ik niet zo'n fanatiek lezer heb ik toch een poging gedaan iets van jullie 'nieuwe' cultuur op te snuiven, voor mij lijkt het allemaal ver van huis.. Hier is alles prima wie immer veel plezier nog en ik kom over paar weekjes polshoogte nemen als ik een boottochtje kan krijgen :)

    Muchas suerte!

    El hermano bajo y muy sympático y naturalmente guapo, chin-chin!!

  • 19 Augustus 2009 - 14:23

    Bernie:

    Heey Marieksel en Roger,

    Eindelijk ook eens een berichtje van mij. Ben weer terug in het prachtige Nederland en heb de tijd gevonden jullie verhalen te lezen. Goed om te horen dat jullie zo positief zijn! Ik kan niet wachten samen met jullie stront te scheppen, kippen te jagen en apen te zoeken.
    Que vos vaya bien y hasta luego! Un beso grande!

  • 19 Augustus 2009 - 14:29

    Jeannette:

    Luitjes

    Nou als ik zo al jullie verhalen lees is het een gewldige ervaring en enorm leerzaam.
    Blijf deze mooie verhalen schrijven, want het geeft een mooi beeld van wat jullie allemaal meemaken en beleven.
    Ik wens jullie alle goeds en succes bij alles wat jullie doen.

    Jeannette

  • 19 Augustus 2009 - 14:54

    Piet:

    Hoi luitjes,

    Wederom mooie verhalen en daar ik een paar maanden geleden de vliegeraar heb gelezen is het vliegeren heel herkenbaar. Ga morgen met Nathan en Mirjan ruim een week in de caravan van Paula in Ouddorp. Veel succes en sterkte met alles.

    tot mails

    gr. Piet

  • 19 Augustus 2009 - 19:37

    Cees En Jopie:

    Hoi Rogier en Marieke,
    Ik geniet van de reisverslagen en de herkenbare situaties.
    Leuk geschreven!
    Hier in Nederland is het erg warm. Morgen verwacht men 32 graden.
    Langzamerhand beginnen we weer in het ritme te komen, maar iedere dag hebben we het wel over Brazilië.
    Cees heeft schommelhaken opgestuurd naar Celso, zodat hij de situatie van de schommels kan verbeteren.
    Muito alegre e vai com Deus.
    Jopie

  • 20 Augustus 2009 - 08:05

    Mieneke:

    Lieve jongens,

    Ik ook weer bijgelezen. Wat een ander leven!!!
    Niet origineel maar zoals eenieder waande ook ik me in de "vliegeraar".

    Succes en veel plezier.
    Liefs van mij

  • 20 Augustus 2009 - 14:08

    Gert/ine:

    Hi luitjes,

    Het zijn echt prachtige verhalen.
    Apen gewoon in het echie gaan kijken lijkt me geweldig wij doen het hier maar gewoon in de dierentuin.. achter de tralies.. geen zin in bocito toestanden. ;)
    16 grade en dan wanten aan hahaha laat ze eens hun hand in de koelkast houden en zeg dan zo koud zijn onze winters.

    dikke knuff uit putten
    liefs Gert/ine

    ps: een kwartetspel maken is ook leuk

  • 20 Augustus 2009 - 16:59

    Atie:

    Hoi Rogier en Marieke

    Leuk om alles van jullie te lezen.
    Alles gaat goed daar en de tijd vliegt zoals ik begrijp.
    Hier is alles ook prima en Rogier , als alles goed gaat mag je volgend jaar (maart) Celia en Marc echt feliciteren.
    Groeten Atie

  • 20 Augustus 2009 - 18:38

    Ils:

    Ha lieverds,

    Wat een mooi verhaal weer. Ik zie het allemaal helemaal voor me. Heel veel succes maar weer en gaaf wat jullie allemaal doen.

    Liefs

    p.s. leuke foto van jullie

  • 21 Augustus 2009 - 15:10

    Iman:

    Geweldige foto van jullie bij dit verhaal! Overigens vind ik dat de uitdrukking "een foto zegt meer dan duizend woorden" linea recta de prullenbak in mag. (wat dus niets zegt over de fotos, maar over het verhaal) Dat waren de veren weer voor vandaag. X Gallo

  • 21 Augustus 2009 - 17:54

    Ma Liesbeth:

    naast jullie verhalen vind ik ook de reacties zooo leuk!!!
    liefs

    zorg dat je zondag op de heuvel ben om bij te kletsen, hoop dat het lukt!


  • 21 Augustus 2009 - 20:31

    Nijeveen:

    Mooie verslagen jongelui, fijn dat het goed gaat en leuk om te lezen.
    Hou je haaks en tot ziens!

  • 24 Augustus 2009 - 17:56

    Padre:

    De meeste reacties gaan over de vliegeraar. Terwijl de aanhef toch wel degelijk rept over sinaasappels. Appeltjes van oranje en dat is weer het thuisland.Dan denk ik weer aan een andere zongadochtend waarbij geperste sinaasappels de hoofdmoot vormden van een weer heel andere zondagochtend.De opmaat tot een gezonde geest in een gezond lichaam.

  • 24 Augustus 2009 - 18:00

    Wallum:

    Je kunt wel zien dat je die master in de onderwijskunde hebt behaald: heerlijk wollig taalgebruik. Leest als een roman.

    Succes, pas goed op je vrouwtje.

    W.

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Brazilië, Brasilia

REMER in Pequeri & Meer Brazilië

Recente Reisverslagen:

10 December 2009

Tijd; zelfs iets wat daar niet bestaat kan vliegen

07 November 2009

Even wat anders

30 September 2009

Wat is kan niet zijn...toch?

10 September 2009

Brasil - Tutti buona gente

24 Augustus 2009

Verslag 5
Rogier & Marieke

Actief sinds 09 Juli 2009
Verslag gelezen: 613
Totaal aantal bezoekers 50164

Voorgaande reizen:

20 Juli 2009 - 27 December 2009

REMER in Pequeri & Meer Brazilië

Landen bezocht: